છેલ્લી વખત ફેબ્રુઆરી 2023માં રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો
નવી દિલ્હી
રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયા (આરબીઆઈ)ના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ દ્વારા નવી નાણાકીય નીતિની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. દાસ વતી રેપો રેટ 6.5 ટકા રાખવામાં આવ્યો છે. આ સાતમી વખત છે જ્યારે આરબીઆઈએ રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. છેલ્લી વખત ફેબ્રુઆરી 2023માં રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. નોંધનીય છે કે, વ્યાજ દરોની સમીક્ષા કરવા માટે આરબીઆઈ એમપીસીની બેઠક 3 એપ્રિલથી 5 એપ્રિલની વચ્ચે યોજાઈ હતી, જેમાં 6માંથી 5 એમપીસી સભ્યોએ બહુમતીના આધારે વ્યાજ દરોમાં ફેરફાર ન કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
https://platform.twitter.com/embed/Tweet.html?dnt=false&embedId=twitter-widget-0&features=eyJ0ZndfdGltZWxpbmVfbGlzdCI6eyJidWNrZXQiOltdLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X2ZvbGxvd2VyX2NvdW50X3N1bnNldCI6eyJidWNrZXQiOnRydWUsInZlcnNpb24iOm51bGx9LCJ0ZndfdHdlZXRfZWRpdF9iYWNrZW5kIjp7ImJ1Y2tldCI6Im9uIiwidmVyc2lvbiI6bnVsbH0sInRmd19yZWZzcmNfc2Vzc2lvbiI6eyJidWNrZXQiOiJvbiIsInZlcnNpb24iOm51bGx9LCJ0ZndfZm9zbnJfc29mdF9pbnRlcnZlbnRpb25zX2VuYWJsZWQiOnsiYnVja2V0Ijoib24iLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X21peGVkX21lZGlhXzE1ODk3Ijp7ImJ1Y2tldCI6InRyZWF0bWVudCIsInZlcnNpb24iOm51bGx9LCJ0ZndfZXhwZXJpbWVudHNfY29va2llX2V4cGlyYXRpb24iOnsiYnVja2V0IjoxMjA5NjAwLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X3Nob3dfYmlyZHdhdGNoX3Bpdm90c19lbmFibGVkIjp7ImJ1Y2tldCI6Im9uIiwidmVyc2lvbiI6bnVsbH0sInRmd19kdXBsaWNhdGVfc2NyaWJlc190b19zZXR0aW5ncyI6eyJidWNrZXQiOiJvbiIsInZlcnNpb24iOm51bGx9LCJ0ZndfdXNlX3Byb2ZpbGVfaW1hZ2Vfc2hhcGVfZW5hYmxlZCI6eyJidWNrZXQiOiJvbiIsInZlcnNpb24iOm51bGx9LCJ0ZndfdmlkZW9faGxzX2R5bmFtaWNfbWFuaWZlc3RzXzE1MDgyIjp7ImJ1Y2tldCI6InRydWVfYml0cmF0ZSIsInZlcnNpb24iOm51bGx9LCJ0ZndfbGVnYWN5X3RpbWVsaW5lX3N1bnNldCI6eyJidWNrZXQiOnRydWUsInZlcnNpb24iOm51bGx9LCJ0ZndfdHdlZXRfZWRpdF9mcm9udGVuZCI6eyJidWNrZXQiOiJvbiIsInZlcnNpb24iOm51bGx9fQ%3D%3D&frame=false&hideCard=false&hideThread=false&id=1776106500051906600&lang=en&origin=https%3A%2F%2Fadmin.gujaratsamachar.com%2F%23%2Fadmin%2Farticle%2F660f7e2f7226d7a5eea16116&sessionId=3386b76494428b239cdd55eba270b862d442d5da&theme=light&widgetsVersion=2615f7e52b7e0%3A1702314776716&width=550px ભારતનો આર્થિક વિકાસ ૨૦૨૩ના ડિસેમ્બર ત્રિમાસિકમાં દર 8.40 ટકા રહ્યો હતો જે મોટા અર્થતંત્રમાં સૌથી વધુ હતો. આ ઉપરાંત ફેબુ્રઆરીનો ફુગાવો પણ અપેક્ષા કરતા વધુ રહી 5.09 ટકા આવ્યો હતો. જે રિઝર્વ બેન્કના 4 ટકાના ટાર્ગેટ કરતા ઘણો ઊંચો છે. જ્યાંસુધી ફુગાવો 4 ટકાની આસપાસ નહીં આવે ત્યાંસુધી રેપો રેટમાં ઘટાડો વહેલો ગણાશે એમ રિઝર્વ બેન્કના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે અગાઉ નિરીક્ષણ કર્યું હતું.
વ્યાજદરમાં ઘટાડાની અપેક્ષા રાખતા લોકો નિરાશ થયા છે. રિઝર્વ બેંકની મોનેટરી પોલિસી કમિટીએ ફરી એકવાર પોલિસી વ્યાજ દર એટલે કે રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે શુક્રવારે આ માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે મેક્રો ઈકોનોમિક સ્થિતિની સમીક્ષા કર્યા બાદ એમપીસીએ રેપો રેટને સ્થિર રાખવા માટે બહુમતીથી નિર્ણય લીધો છે. એમપીસીના 6માંથી 5 સભ્યોએ રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર ન કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
આરબીઆઈના વર્તમાન પોલિસી વ્યાજ દરો શું છે?
પોલિસી રેપો રેટ – 6.5%
સીમાંત સ્થાયી સુવિધા દર – 6.75%
સ્થાયી થાપણ દર – 6.25%
રિવર્સ રેપો રેટ – 3.35%
બેંક રેટ – 6.75%
સીઆરઆર 4.5%
સેન્ટ્રલ બેંકે છેલ્લે ફેબ્રુઆરી 2023માં રેપો રેટ વધારીને 6.5% કર્યો હતો. ત્યારથી તેણે રેપો રેટને સમાન સ્તરે રાખ્યો છે. જો કે, પાછલા એક વર્ષમાં, આરબીઆઈ બેફામ રહી છે અને રિટેલ ફુગાવાને તેના 4%ના મધ્યમ લક્ષ્યાંક સુધી નીચે લાવવાની તેની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો છે. તમને જણાવી દઈએ કે સરકારે RBIને મોંઘવારી દરને 2 થી 6 ટકાની વચ્ચે રાખવાનો ટાર્ગેટ આપ્યો છે.
આ વર્ષે તીવ્ર ગરમીની અપેક્ષા હોવાથી, કૃષિ પેદાશો અને ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં સમસ્યા ઊભી થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં આરબીઆઈ ટૂંક સમયમાં કોઈપણ સમયે વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરે તેવી અપેક્ષા નથી. આ સિવાય ઊંચા વ્યાજદરના કારણે આર્થિક વૃદ્ધિને અસર થઈ રહી નથી. તેનાથી RBIનો વિશ્વાસ પણ મજબૂત થયો છે.
રિટેલ ફુગાવો તાજેતરના મહિનાઓમાં આરબીઆઈ દ્વારા નિર્ધારિત 6% મર્યાદાથી નીચે છે, પરંતુ તે હજુ પણ 4% ના મધ્યમ લક્ષ્યાંકથી વધુ છે. ફેબ્રુઆરીમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 5.09 ટકા હતો. ઉપરાંત, આ સતત 53મો મહિનો હતો જ્યારે છૂટક ફુગાવો 4%ના મધ્યમ લક્ષ્યાંકથી ઉપર રહ્યો હતો.
એસબીઆઈના રિપોર્ટમાં અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું છે કે આરબીઆઈની મોનેટરી પોલિસી કમિટી ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં રેપો રેટમાં ઘટાડો કરી શકે છે. બેંકે કહ્યું છે કે અમેરિકા અને બ્રિટન જેવી વિકસિત અર્થવ્યવસ્થાઓમાં દરમાં ફેરફાર થયાના લગભગ 2 મહિના પછી ઉભરતી અર્થવ્યવસ્થાઓ વ્યાજ દરમાં ફેરફાર કરે છે.
એસબીઆઈના રિસર્ચ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આરબીઆઈ હાલમાં પોતાના વલણમાં કોઈ ફેરફાર નહીં કરે, કારણ કે હાલમાં ઈંધણની કિંમતોની સાથે ખાદ્યપદાર્થોની કિંમતોમાં વધઘટને કારણે મોંઘવારી પર અસર થઈ રહી છે. દેશમાં ફુગાવાના દરમાં ફેરફાર ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓની બદલાતી કિંમતો દ્વારા નક્કી કરવામાં આવશે. એસબીઆઈએ તેના રિપોર્ટમાં મોંઘવારી દરની હિલચાલ અંગે વિગતવાર માહિતી પણ આપી છે, જે મુજબ જાન્યુઆરી-માર્ચ ક્વાર્ટરમાં મોંઘવારી દર 5 ટકાથી થોડો ઉપર રહી શકે છે.
પરંતુ તે દરમિયાન કોર રિટેલ ફુગાવાનો દર ઘટીને 3.37 ટકાના 52 મહિનાની નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. આ પછી, કુલ મોંઘવારી દરમાં પણ જુલાઈ સુધી ઘટાડો થવાની ધારણા છે અને ત્યારબાદ સપ્ટેમ્બરમાં તે ફરી વધીને આ વર્ષના સર્વોચ્ચ સ્તર 5.4 ટકા સુધી પહોંચવાની ધારણા છે, પરંતુ આ પછી 2024-25 સુધીમાં તેમાં ઘટાડો થવાની ધારણા છે. છૂટક ફુગાવો દર સરેરાશ 4.5 ટકા રહેવાની શક્યતા છે.